Fietsroute Groote Heide, een tocht door het Brabantse smokkelverleden

Nu is de grensstreek tussen Nederland en België een vredig gebied, maar ooit was dat anders. Nog niet zo lang geleden waren de heidevelden hier het terrein van een kat-en-muisspel tussen smokkelaars en douaniers. De fietsroute 'Smokkelroute De Groote Heide' loopt vlak langs de Belgisch-Nederlandse grens door de omgeving van Cranendonck, over de Groote Heide, en vertelt het verhaal van het roemruchte smokkelverleden in de streek. 

Ooit was deze grensstreek een belangrijk gebied voor smokkelaars die allerhande goederen over de Belgisch-Nederlandse grens smokkelden. Voor de mensen in de grensstreek was smokkelen een belangrijke bijverdienste en zelfs een beetje tweede natuur. Er werd gesmokkeld in allerlei waren, die soms verrassend alledaags waren: boter, suiker en zout waren goederen die aan de andere kant van de grens vaak net wat meer opleverden. Die extra inkomsten waren, zeker tijdens de crisis van de jaren 30, maar al te welkom. 

Grensoverschrijdende fietsroute

Fietsend door de grensstreek, ontdek je het kat-en-muisspel dat zich hier in de jaren 30 afspeelde tussen de smokkelaars en de commies, de douaniers. Over de 44 kilometer lange route volg je de verhalen van Johannes de Vlugge, een smokkelaar, of dat van zijn grote tegenspeler: douanier Cor Commies. Via hun verhalen kom je langs plekken waar zij elkaar ontweken, of juist ontmoetten. Natuurlijk fiets je daarbij niet alleen door Nederland, maar ook door België. De smokkelroutes waren immers ook grensoverschrijdend! 

De smokkelroute over de Grote Heide is een rondtocht, je kan de tocht dus op elke willekeurige plek langs de route beginnen, maar voor de verhaallijnen is het leukste om op een van de bij het verhaal passende beginpunten te beginnen. Het verhaal van smokkelaar Johannes de Vlugge begint en eindigt in het Smokkel- en Grensmuseum in Budel (Nederland). Het verhaal van de Belgische douanier Cor Commies begint in België, in de Achelse Kluis. Vanaf beide startpunten fiets je langs plekken uit het leven van de twee personages. Grenspalen die lang de grens markeerden, de huizen die speciaal voor de douaniers gebouwd werden en de plekken waar smokkelaars met hun waar vaak de grens overstaken. Bijzonder is ook ‘de doodendraad’, een stukje van de grensversperring zoals die tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Duitsers (die België toen bezetten) werd aangelegd. De route volgt erg eenvoudig de lokale Nederlandse en Belgische knooppunten. 

Verhalen aan de Grens

De route is deel van Verhalen aan de Grens, een reeks routes met een verhaal, waarmee je de veelzijdigheid van de Brabantse grensstreek ontdekt. De smokkelroutes over de Groote Heide zijn de eerste routes van die reeks. Een brochure met de uitgebreide verhalen over Cor Commies en Johannes de Vlugge en natuurlijk een routebeschrijving, is te vinden op de site van VisitBrabant.