Op fietsvakantie, hoe verdeel je het gewicht over je fiets?

Als je op fietsvakantie gaat dit jaar, is er één vraag die onvermijdelijk door je hoofd zal spoken: ‘hoe krijg ik al die bagage op mijn fiets?’ Je kan natuurlijk je fiets gewoon volhangen met zo veel mogelijk fietstassen, maar als je ook nog goed wil fietsen, is het verstandig om iets langer na te denken over hoe je alles aan je fiets hangt. 

Als eerst is het goed om even stil te staan bij wat voor type fiets je hebt. Dat bepaalt namelijk een heleboel. Niet of en zo ja, wat voor bagagedrager je aan je fiets kan monteren, maar ook wat de ideale verdeling van het gewicht op je fiets is.  

Klassieke indeling: veel tassen

Een bekend beeld is dat van vakantiefietsers op grote stevige toerfietsen, met grote tassen aan en op de bagagedrager boven het achterwiel en grote tassen aan de voorvork. Een stuurtas en goed gevulde bidons in het frame maken het af. Met zo’n uitrustig heb je meer dan voldoende ruimte om alle spullen mee te nemen. Maar, zo veel spullen aan je fiets kan wel even wennen zijn. Je fiets rijdt en stuurt waarschijnlijk anders dan normaal. Juist daarom is het belangrijk dat je het gewicht goed verdeelt. Natuurlijk moeten links en rechts in evenwicht zijn, zeker voor de tassen aan je voorwiel is dat van belang. Sturen wordt anders een flinke uitdaging. 

Let ook op de verdeling van gewicht tussen de voor- en achterkant van je fiets. Over het algemeen wordt aangeraden dat ongeveer twee derde van het gewicht rondom je achtervork moet zitten, de resterende een derde van het gewicht kan aan de voorvork gehangen worden. Voor alle tassen geldt dat de zwaarste spullen onder in de tas moeten zitten, zodat het gewichtspunt van de tas zo laag mogelijk blijft. Een stuur- en/of zadeltas is handig voor kleine en eventueel waardevolle spullen, van fietsreparatiesets tot portemonnees en dergelijken. Een stuur- of zadeltasje is immers vrij klein en haal je makkelijk van je fiets af. 

Er zitten wel nadelen aan deze manier van je fiets bepakken. Je fiets wordt er behoorlijk zwaar van. Dat kost niet alleen veel energie, maar stuurt vaak ook lastig. Een factor die je snel over het hoofd ziet, is dat die tassen die links en rechts aan je fiets hangen ook nog eens een heel wat wind vangen. Dat moet je fiets wel kunnen dragen! Je wil niet dat er onder het gewicht van al je bagage een slag in je wiel ontstaat zodra je over een flinke hobbel rijdt. Je hebt dus een stevige en daardoor vaak zware fiets nodig. 

Lichtere fietsen 

Wie op de grammen jaagt, kan dus kijken of het met minder tassen kan. Minder bagage betekent niet alleen minder tassen, het betekent ook nog eens dat je fiets minder draagvermogen nodig heeft om al dat gewicht te dragen waardoor je met een lichter model op pad kan. Dat betekent dus een dubbele bezuiniging op gewicht. Als je tassen weg gaat halen, wordt vaak aangeraden om je voortassen als eerste weg te doen. Die hebben van alle tassen het grootste effect op de aerodynamica van je fiets, dus als je die tassen leeg kan maken, minder je niet alleen in gewicht, maar wordt je fiets ook aerodynamischer. Anderen zweren er juist bij om het gewicht achter weg te halen en je tassen voor te laten zitten omdat je dan het gewicht (inclusief jezelf) meer gelijkmatig over je fiets verdeelt. Amerikaanse bikepackers gebruikten deze indeling decennia geleden al. 

Lichtgewicht: less is more

Wie echt minimalistisch op pad gaat, kan voor een echte bikepacking-indeling gaan. Weg met die tassen aan de voor- en achtervork, alle spullen gaan dan in een of meerdere tassen die in het frame hangen. Of dat kan, hangt een beetje af van de vorm van je frame en of er een bijpassend model tas te vinden is. Om wat meer pakruimte te creëren, kunnen er onder het zadel en aan het stuur ook nog kleinere tassen bevestigd worden. Groot voordeel van deze indeling is vooral de stroomlijn. Geen brede tassen die links en rechts uitsteken, betekent meer stroomlijn. Je fiets wordt eigenlijk nooit breder dan het stuur. Doordat het gewicht van je bepakking voor een groot deel op dezelfde plekken rust als wanneer je zonder bepakking op je fiets zit, fiets je in de meeste gevallen ook wat ‘normaler’. Voorwaarde is wel dat je het gewicht dan echt goed verdeelt. De zware spullen in de tas in het frame, lichte spullen in de zadel- en stuurtas. Met zulke lichte bepakking kan je ook op lichtere modellen rijden. Dat betekent in veel gevallen dat je ook nog eens sportiever kan rijden. Niet alleen kun je harder fietsen, de lichtere lading en betere wendbaarheid ten opzichte van andere vormen van bepakking, zorgt er ook voor dat je makkelijker offroad kan gaan. 

Je eigen comfortabele indeling

Uiteraard hoef je niet puur een van deze manieren om je fiets te bepakken aan te houden. Er zijn genoeg combinaties van tassen te verzinnen. Veel mensen combineren bijvoorbeeld de bikepacking-tassen die in het frame passen, met zijtassen voor of achter. Op die manier kan je zelf een de voor jou meest comfortabele manier vinden om je fiets te bepakken. Let daarbij op een aantal basiszaken: 

• Zware spullen laag, lichte spullen hoog. 
• Zorg dat het gewicht links en rechts van je fiets zo gelijk mogelijk is.
• Zorg ervoor dat het gewicht voorop en achter op je fiets ook redelijk gelijkmatig is verdeeld. Maak het verschil nooit  dan een derde-twee derde verschil. 
• Zorg ervoor dat je bewegingen niet gehinderd worden door je fietstassen. Bijvoorbeeld bij het maken van bochten, remmen en schakelen, en -ook belangrijk- trappen.
• Denk eraan dat je alles zo hangt dat je altijd makkelijk bij essentiële spullen kan. Je portemonnee, maar ook je bidons en een snack voor onderweg.

Ook handig: de fietskar

Je zou het niet altijd denken, maar een fietskar is ook handig. Veel modellen fietskar zijn vrij eenvoudig aan de achtervork of zadelpen van je fiets te koppelen, waardoor je minder na hoeft te denken over of jouw fiets geschikt is voor een bepaalde indeling of niet. En hoewel je natuurlijk wel flink moet trappen om het gewicht van die kar in beweging te krijgen, is een laag karretje vaak redelijk aerodynamisch en wordt de balans van je fiets nauwelijks verstoord. En dat terwijl je op een fietskar soms meer spullen makkelijker mee kan krijgen!